De toon op de Tokyo Motor Show van 1983 wordt nadrukkelijk gezet door spectaculaire concept-cars. De Japanse merken buitelen over elkaar heen om de aandacht te vangen van de maar liefst 1,2 miljoen bezoekers die in de herfst van dat jaar door het beurscomplex schuifelen. Een hoofdrol is er voor de Toyota SV-3, een kleine sportwagen met middenmotor, die een jaar later als MR2 in productie zou gaan. Elders op de stand torent de super gestroomlijnde FX-1 boven het publiek uit. Mazda gooit hoge ogen met de MX-02, waarvan het lijnenspel een Citroën niet zou misstaan, terwijl Nissan tegengas geeft met de NX-21 die wagenbrede vleugeldeuren heeft en achterin een gasturbine. En wat is er met die kleine, grijze sedan, daar achter op de Nissan-stand? Zo te zien een Sunny met Japanse specificaties – kijk maar die gekke spiegels en wieldoppen en het afwijkende kleurtje op de flanken. Er staat NRV II op, geen idee wat het betekent. Doorlopen maar, want er is nog zo veel meer te zien …
Eerherstel voor deze concept op basis van Nissan Sunny
Journalisten die ’s avonds op de hotelkamer de uitgereikte persmap er nog eens op naslaan, lezen dat die schijnbaar onbeduidende NRV-II (in de communicatie van Nissan mét verbindingsstreepje) over zeer hoogwaardige technologie beschikt. Alleen lijkt deze Nissan Research Vehicle het op de beursvloer allemaal voor zichzelf te willen houden – hij droeg nog net geen camouflagepak. En of zulks nu de bedoeling was van Nissan of niet, het heeft ertoe geleid dat die schuchtere, maar belangrijke ‘Sunny’ na het sluiten van de beurspoorten zich op zijn kamertje heeft teruggetrokken. Nooit meer iets van vernomen. Onterecht, zo willen we met dit verhaal benadrukken. Tijd voor eerherstel.
NRV-II voorbeeld van Japanse bescheidenheid
Hoe meer je over de Nissan NRV-II (laten we dat streepje maar vasthouden) leest, hoe meer serverruimte je nodig hebt om hem afdoende te kunnen beschrijven. Het houdt maar niet op met vindingen die nu hartstikke actueel zijn en waarvan je nooit zou vermoeden dat ze al 37 jaar geleden op een kleine gezinsauto zijn geschroefd. Zou de wereld dit model destijds naar waarde hebben geschat, en hem de aandacht gegeven die hij verdient, dan hadden we ons vroegtijdig een heel aardig beeld kunnen vormen van het automobilisme anno 2023. Daarmee is de NRV-II een pluim op de hoed van de ingenieurs van Nissan, maar een rood kruis achter de naam van de marketingmensen, die een kans op veel positieve publiciteit hebben laten liggen. Ach, het zal de Japanse bescheidenheid wel zijn om al het moois niet in een spectaculaire supercar in te bouwen, maar in hun meest alledaagse model. Nissan bouwde deze Sunny toen al twee jaar.
Bedacht voor een congres voor wetenschappers
Toch is er wel een antwoord te bedenken op de vraag waarom de NRV-II er zo gewoontjes uitziet. En dat is dat deze auto niet voor het showballet van de autosalon is bedacht, maar als praatstuk voor een congres voor wetenschappers. Dan leidt een glamoureus uiterlijk alleen maar af, was wellicht de gedachtegang. Voor de achtergronden hiervan schakelen we over naar de stad Kioto, 450 kilometer ten westen van Tokio. Bovendien stappen we nog een jaartje extra terug in de tijd, want Nissan is met de NRV-II begin november 1982 present op de negende internationale conferentie voor experimentele veiligheidsvoertuigen. Daar verzamelen zich pakweg 450 experts (onder wie vooral ongeval-onderzoekers en veiligheidsontwikkelaars) uit elf landen om er hun experimentele ontwerpen en vindingen te tonen en om erover te discussiëren. Nissan vaardigt twaalf clevere koppen af, die samen drie vakgebieden vertegenwoordigen. Ze hebben heel wat in petto voor hun professionele toehoorders.
Portieren met balken
De eerste groep Nissan-ingenieurs brengt het onderwerp ‘zijwaartse aanrijding’ ter sprake, en dan uiteraard de maatregelen die zij hebben bedacht om de kans op letsel te verkleinen. Ze leggen uit dat ze de deuren en de carrosserie hebben versterkt. Op zich geen innovatie, omdat Volvo en Saab dat dan al jaren doen, maar het doet bij Nissan wel intrede op het niveau van de kleinere, beter betaalbare auto. Het zou niettemin tot in de jaren 90 duren voordat zaken als de befaamde balken in de deuren gemeengoed zouden worden. De tweede groep bespreekt een onderwerp dat op het bovenstaande aansluit, maar dan op het niveau van de crashtestdummy’s, die in hun ogen veel beter kunnen worden afgestemd op waarnemingen bij zijdelingse aanrijdingen.
Radar die aanrijdingen moet voorkomen
De derde Nissan-groep bespreekt hun nieuwe stereo-radarsysteem dat moet helpen om aanrijdingen te voorkomen. Zulke systemen bestaan dan al, maar ze geven vaak een onjuist signaal af omdat ze moeilijk onderscheid kunnen maken tussen ongevaarlijke objecten langs de straatkant en hindernissen die het pad van de auto daadwerkelijk blokkeren. Het team van Nissan presenteert op het congres een nieuw, nota bene samen met de Mitsubishi Electric Corporation ontwikkeld radarsysteem. Het omvat twee zenders in de voorbumper en twee ontvangers achter de grille. Elektronica berekent het snelheidsverschil waarmee de radarstralen worden uitgezonden en weer retour komen, waardoor het systeem kan vaststellen of er zich objecten in de nabijheid van de auto bevinden en met welke snelheid deze elkaar naderen. Vervolgens berekent het aan de hand van de actuele snelheid, de potentieel beschikbare remvertraging en de stuurhoek of het moet ingrijpen om een aanrijding te voorkomen. De ontwikkelaars betogen opgewekt dat hun systeem kleiner, lichter en potentieel goedkoper is dan wat er verder aan vergelijkbare systemen op de markt is. Het is ook gemakkelijker in te bouwen.
En dan is de spreektijd van Nissan om. Het verhaal van de drie teams is indrukwekkend, maar beslaat slechts een fractie van wat er allemaal nog meer aan nieuwe vondsten in de NRV-II is verwerkt. De Nissan verdwijnt stilletjes van het toneel, om pas een jaar later, op de beursvloer van Tokio, zijn publieksdebuut te beleven. Waarna het opnieuw stil wordt rondom het studiemodel. En dat blijft het ook, want inmiddels weten we dat de dappere NRV-II niet meer bestaat. Maar in dit artikel mag hij nog even laten zien wat hij allemaal in zijn mars had. Ere wie ere toekomt.
Alle vindingen op een rij
DOWNSIZE-MOTOR
Om 118 pk aan de krukas te krijgen, was anno 1982 al gauw een tweeliter motor nodig. Turbo’s werden toen nog maar mondjesmaat toegepast, maar de NRV-II had hem al. Daardoor had hij aan 1,3 liter slagvolume genoeg. Maar dan moest je hem wel 100 procent methanol te drinken geven.
REGENSENSOR
In het donkere gedeelte voor de binnenspiegel huist de regensensor, die de ruitenwissers aanstuurt. Het zou tot 1994 voor de eerste auto verscheen met zo’n voorziening: de Peugeot 406.
LICHTSENSOR
Een lichtgevoelige sensor bepaalt of de koplampen gaan branden of niet. De bestuurder heeft er geen omkijken meer naar.
RADAR
Als een stel waakhonden houden sensoren het gebied vóór de auto in de gaten, om vervolgens aan te slaan wanneer er in het beoogde traject iets opdoemt waarmee een aanrijding op de loer ligt.
KUNSTSTOF RUITEN
Geen ruiten van glas, maar van kunststof. Dat is niet alleen potentieel veiliger bij een crash, zo beweert Nissan, maar maakt de auto ook significant lichter. Het streefgewicht van de NRV-II was 850 kg.
GORDELSPANNERS
Inmiddels gemeengoed zijn de gordelspanners die Nissan al in 1982 monteerde in dit studiemodel. Bij een aanrijding trekken ze zichzelf kortstondig strak, om de gordeldrager direct daarna weer ruimte te geven.
ZIJDELINGSE BOTSBESCHERMING
Nissan voerde verschillende crashtests uit, die leerde hoe zij de A- en B-stijlen het beste konden verstevigen. In beide voorportieren zijn elk twee balken aangebracht.
AANRAAKSCHERM
Een mini-televisie met – en dat is nieuw – toetsen die op het scherm zelf verschijnen en daar dus aangeraakt dienen te worden. De toepassing is meervoudig, want het scherm toont de tijd, de gekozen radiozender en het navigatiesysteem.
NAVIGATIESYSTEEM
GPS-gegevens waren voor civiele toepassingen nog niet vrijgegeven, zodat de bestuurder dit navigatiesysteem eerst moet vertellen wat zijn actuele positie is. Wijk je van de voorgeschreven route af, dan verschijnt er een waarschuwing.
SPRAAKHERKENNING
Gemakshalve ‘hey Nissan’ roepen was er niet bij in 1982; de eigenaar moest eerst tot 26 bevelen opdreunen en invoeren in het geheugen van de auto. Had die dit lesje eenmaal geleerd, dan kon je na een druk op de knop het gewenste bevel roepen. Net als tegenwoordig.
MULTIFUNCTIONEEL STUURWIEL
Niet meer weg te denken uit de moderne auto is het stuurwiel met allerlei knoppen en wieltjes in de stuurwielspaken. De NRV-II heeft er twaalf in het hart van het stuur, dat net als bij sommige vroegere Citroëns niet meedraait met de stuurwielrand. Ze zijn gekoppeld aan de boordcomputer, de radio, cruise control en een ‘multi meter’.
VERMOEIDHEIDSHERKENNING
De ‘drowsiness monitor’ beoordeelt hoe fit de bestuurder nog is en slaat optisch en akoestisch alarm wanneer deze in slaap dreigt te sukkelen. Volvo past dit systeem toe sinds 2007 (Driver Alert Control).
AFSTANDSREGELING
Rijd je te dicht achter je voorganger, dan gaat er een lampje knipperen, drukt een sprekende computer zich uit in waarschuwende termen en laat de cruise control het tempo zakken. De Nissan Primera was in 2001 de eerste middenklasser (in Duitsland) die met deze voorzieningen was uitgerust.
DIGITALE SNELHEIDSMETER
Geen analoge snelheidsmeter in de NRV-II, maar lcd-kristallen die net als bij een rekenmachine cijfers vormen en zo het tempo aangeven. Dat was destijds niet helemaal nieuw (Cadillac en Aston Martin hadden het al); de wat bredere toepassing volgde vanaf pakweg 1983.
SNELHEIDSCONTROLE
Bij een overschrijding van een vooraf ingestelde snelheid gaat de aanduiding ‘speed alarm’ rood branden en laat een computerstem waarschuwende woorden horen. Deze functie is nu in praktisch elke auto te vinden die ook cruisecontrol heeft.
BANDENSPANNINGSCONTROLE EN RUN-FLATBANDEN
Banden waarop je nog even kunt doorrijden als ze lek raken en sensoren die waarschuwen wanneer de bandenspanning terugloopt vinden vanaf midden jaren 90 toepassing in nieuwe auto’s; sinds 2014 is montage binnen de EU verplicht.
ANTI-SLIPREGELING
Een computer vergelijkt de omtreksnelheid van elk afzonderlijk wiel met de werkelijke rijsnelheid van de auto, en kan door gerichte remingrepen per wiel voorkomen dat de auto in een slip raakt. Het is een voorloper van ESP.
KUNSTSTOF BRANDSTOFTANK
Licht, roestvrij, gemakkelijker vervormbaar en daardoor veiliger bij een aanrijding: de brandstoftank van kunststof nam een grote vlucht in de jaren 80.
