Uitgerekend de automerken uit een land waar het best vaak sneeuwt, wachtten lang met het uitbrengen van modellen met vierwielaandrijving. Die waren ook niet nodig, werd er bij Volvo en Saab geoordeeld. In Zweden blijven auto’s met winterbanden en sneeuwkettingen immers uitstekend mobiel. De capitulatie kwam uiteindelijk onder druk van Duitse concurrenten, die begeerlijke typeplaatjes als quattro en 4Matic achter op hun auto’s plakten. Volvo stelde daar vanaf 1997 zijn XC-modellen tegenover, terwijl Saab pas vijf jaar daarna zijn eerste integraal aangedreven auto presenteerde. En dat was toen nog maar een concept, waarbij de vierwielaandrijving de aandacht moest delen met een nieuwe, compacte carrosserie.
9-3X als cross-over coupé omschreven
De 9-3X van 2002 was een aangenaam fris en vernieuwend model, dat Saab zelf omschreef als een unieke cross-over coupé, bedoeld om die in een nog niet door andere merken ontdekt marktgaatje te proppen. De 9-3X kreeg het kenmerkende Saab-lijnenspel, met de gebogen voorruit en de daarvandaan schuin omhoog lopende zijruiten, precies het recept waarmee de klassieke 900 jarenlang vrienden maakte. Het design van de achterzijde vond in 2005 zijn weg naar de 9-3 Estate, die uiteindelijk zelfs als 9-3X op de markt zou komen. Saab-ontwerper Michael Mauer ontwikkelde de 9-3X echter als het tegenstrijdige midden tussen een sportieve coupé en een compacte SUV. Hij gaf zijn ontwerp een laag dak en grote wielen.
Aankondiging V6 turbo en 4×4
Onder de motorkap lag een geheel nieuwe 2,8-liter V6 Ecopower-turbomotor van 280 pk. Dat was ruim voldoende om van de 9-3X een auto te maken als een watervlugge bokser: gedrongen van postuur, uiterst snel en behendig en met een navenante dadendrang. Inmiddels weten we dat de vierwielaandrijving en de V6-motor het productiestadium hebben bereikt, maar ook dat de langverwachte kleinere Saab voor altijd een utopie zal blijven. Jammer, want zo’n auto had zelfs temidden van de vele compacte premiummodellen van nu niet misstaan. Op het visionaire concept van Michael Mauer valt daarom nog altijd weinig af te dingen.
Qashqai, Evoque, Paceman, C-HR
In de jaren nul en begin jaren tien verschenen nieuwe auto’s die de 9-3X mogelijk lang op de korrel hebben gehad. Modellen die compacte afmetingen combineren met een nadrukkelijk offroadkarakter en/of vierwielaandrijving. De Nissan Qashqai bijvoorbeeld een jaar of vijf later, ook al was dat geen coupé, maar een hatchback. Maar wat te denken van de Range Rover Evoque die in 2011 kwam, ook als driedeurs? Of wellicht de meest treffende spirituele opvolger van de Saab 9-3X: de Mini Paceman. Later zagen fabrikanten wel in dat de driedeurs cross-over coupé misschien beter twee portieren extra konden hebben. Sinds de Toyota C-HR is het cross-overen met SUV’s echt helemaal losgegaan. Ook in de wat meer betaalbare segmenten rukt dit carrosserietype op.
