Van 2011 tot 2015 was ‘het alcoholslot’ een sanctie die je kon worden opgelegd door het CBR als je tijdens een blaastest veel te veel promillages blies. Het idee: je auto start voortaan alleen nog maar als je niks gedronken hebt – een soort startonderbreker voor drankrijders die eens werden gesnapt. In de kern een goed idee, maar in de praktijk was het niet goed geregeld.
Ten eerste kostte het laten inbouwen van het alcoholslot enkele duizenden euro’s en was voor velen dus veel te duur. Ten tweede: de straf kon alleen opgelegd worden door het CBR, en die mocht – zoals een rechter dat wel mag – geen inzicht opvragen in de persoonlijke omstandigheden van de overtreder. Iedereen die met een bepaald promillage in zijn bloed werd gepakt, kon de straf dus krijgen. Ook als je voor het eerst ’t haasje was, ook als je de inbouw van een slot helemaal niet kon betalen. En dan hebben we het nog niet over de praktische inzetbaarheid van een alcoholslot. Een nuchtere bijrijder zou er immers ook in kunnen blazen voor het starten van een auto.
Alcoholslot is terug in de actualiteit
Toch doet het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat nu onderzoek naar de mogelijkheden voor herinvoering van het alcoholslot, zo schrijft het AD vandaag. Het aantal drankrijders maakt de afgelopen jaren een flinke stijging door. Een van de redenen daarvoor, is dat de subjectieve pakkans zeer gering is. Grootschalige controleacties van de politie vinden bijna niet meer plaats, want door de opkomst van sociale media is de aanwezigheid daarvan veel te snel bekend onder de brede bevolking, waardoor veel drankrijders al snel weten dat ze om moeten rijden.
Een herinvoering van het alcoholslot verandert niks aan de subjectieve pakkans, waardoor het maar de vraag is of de maatregel effectief zal zijn tegen de toenemende hoeveelheid drankrijders. Die kanttekening maakt hoogleraar bestuurssanctierecht Henny Sackers. Hij pleit dan ook voor kortdurende, kleinschaliger politiecontroles om de pakkans te verhogen.
Het alcoholslot leent zich daar niet voor, maar kan wel een effectieve maatregel zijn voor drankrijders die al eens een veel te hoog promillage bliezen. Omdat het bij modernere auto’s veel goedkoper is om in te bouwen dan bij oudere auto’s, zijn de kosten ervoor ook minder hoog dan toen de strafmaatregel eerder mogelijk was, stelt CBR-directeur Alexander Pechtold.
‘Actie is nodig’
Kortom: het alcoholslot is een sanctie om ervoor te zorgen dat notoire drankrijders in sommige gevallen niet meer in hun auto kunnen rijden, die bij herinvoering beter geïmplementeerd kan worden – in auto en wetgeving – dan eerder het geval was. Minister Harbers acht maatregelen tegen het groeiende aantal drankrijders hard nodig, dus ook het alcoholslot behoort weer tot de opties. Eind 2023 moet het onderzoek naar de mogelijkheden voor de sanctie afgerond zijn, waarna het ministerie zich kan gaan buigen over eventuele herinvoering.
Denk jij dat het alcoholslot een effectieve maatregel is tegen het aantal (ongevallen veroorzaakt door) drankrijders? Of: wat zou het ministerie volgens jou moeten doen tegen mensen die met alcohol op achter het stuur kruipen?
